Fantastik sinema ve edebiyatın zirvesi olan Yüzüklerin Efendisi (The Lord of the Rings) filminin alışılmış özetlerinden sıkıldınız mı? Eğer Türk Dili ve Edebiyatı’na, klasik Osmanlıca metinlere ve destanî anlatım biçimlerine özel bir ilgi duyuyorsanız, doğru yerdesiniz.
Bu içerikte, modern dilin sınırlarını zorlayarak, epik bir eseri ona yakışır bir dille yeniden kaleme aldık. Arapça ve Farsça kökenli zincirleme tamlamalar (terkipler) ile zenginleştirilmiş, eski zaman kipleriyle donatılmış bu ağır Osmanlıca özet, Orta Dünya’nın hikâyesini bir fetihnâme veya vakayinâme (tarihî kronik) ciddiyetinde ve ihtişamında sunuyor. Eserin ana temaları olan fedakârlık, güç hırsı ve karanlığa karşı mücadele, bu görkemli üslupla adeta yeniden canlanıyor. Tolkien’in evrenine farklı bir pencereden bakmak isteyen, edebiyatsever okuyucular için eşsiz bir deneyim sunuyoruz.
Destanî Osmanlıca Üslubunda sizlere bu hikayeyi yeniden sunmaktan mutluluk duyuyorum. İlerde magazin haberleri sinema filmleri ve absürt şeyler yapabiliriz. Twitter’dan Emre Taş bu üslubu aklıma düşürdü benim de yapasım geldi. Biliyorsunuz kendisi minyatürleri konuşturan adam olarak bilinir.
Destân-ı Hâtime-i Zulumât ve Sergüzeşt-i Halka-i Vahîd (Destanî Osmanlıca Üslup)
İşbu Orta-Dünya denilen âlem-i fânîde, mevcûdât-ı şerîrden addedilen Sauron-ı Hükümdâr-ı Zulmet, kudret-i mutlakayı hâiz olmak gâyesiyle, Halka-i Vahîd nâmıyla müsemmâ bir yüzük-i sihrî vücûda getirdi. Bu Halka-i Kahhâr, sâir halkaları tedhîş ve âleme hükmetmek iktidârına mâlik idi. Lâkin, ehl-i ins ü cin, yâni Elfler ve Benî Âdemden mürekkeb İttifâk-ı Âhir‘in ceng-i azîminde, Isildur-ı Şehzâde-i İnsan tarafından Sauron’un dest-i şerîrinden alınmış ve lâkin Cebel-i Hüküm (Doom) denilen nâr-hânede imhâ edilmek yerine, hıfz ü siyânet olunarak zulmet-i nisyâna dûçâr kılınmış idi.
Asırlar sonra, bu Halka-i Şerîr, Hobbit denilen nev’-i mübâreke mensûb Frodo Baggins-i Zebûn‘un amucası Bilbo‘nun eline geçti. Gandalf-ı Büzürgvâr nâmındaki İstarî (Büyücü) zümresinden olan pîr-i mükerrem, Halka’nın menşe’ini ve kâinâtı helâke sürükleyecek vech-i murdarını keşf ü îzâh eyledi.
(iş bu tasvir-i minyatür Meclis-i Elrond’u gösterir.)
Bu tehlike-i azîmden necâtın yegâne çâresi, Halka’nın bizzat îcâd edildiği Mordor-ı Zulumât diyârındaki Cebel-i Hüküm‘ün dehşetli nârında imhâ edilmesidir. İşbu vazîfe-i muhâtara-nâk, Frodo-yı Pür-melâl ve onun sâdık bendesi Samwise Gamgee‘ye tevdî olundu.
Bu mukaddes ve meşakkatli yolculukta onlara refâkat etmek üzere; Gandalf-ı celîl, İnsan nev’inden Aragorn-ı Şehzâde-i Müstakbel ve Boromir-i Nâ-kam, Elflerden Legolas-ı Nev-civan, Cücelerden Gimli-i Sahrâ-nişîn ve sâir Hobbitân (Merry ile Pippin) dâhil olmak üzere, Halka Kardeşliği (Rifâkat-i Halka) nâmıyla tesmiye olunan bir cemaat-i fedâkâr teşekkül eyledi.
Bu Cemâ’at-i Mukaddes, dağlar-ı pür-bâs, ormanlar-ı vâsî’ ve nehirler-i garrâ içinden geçerek, Orkân-ı Habîs ve Nazgûlân-ı Dehşet-engîz gibi Kuvve-i Şerîre‘nin müdâhalât ve hücumât-ı mütemâdîsine dûçâr oldular. Ceng-i Moria‘da, Gandalf-ı fâzıl, dehşet-i kesretle meşhûr Balrog-ı Ateşîn ile muhârebe ederek, mevtin girdâbına düştü. Boromir ise Halka’nın nefsânî vesveselerine mağlûb olarak, nihâyet-i emrinde iki masûm Hobbit’i himâye eylerken şahâdet şerbetini nûş eyledi. Bu âfetler netîcesinde, Rifâkat-i Halka inkisâra uğradı.
Frodo ve Sam yollarına tenhâ devâm ederlerken, evvelce Halka’ya sâhib olan ve onu bir melânet-i rûhâniye ile seven Gollum-ı Zebûn nâmındaki mahlûk-ı bî-çâre ile mülâkî oldular. Gollum, Halka’nın imhâ edileceği menzile giden gizli yolları bildiği cihetle, onlara rehberlik etti.
Diğer yanda, Aragorn, Legolas ve Gimli‘den müteşekkil Üç Avcı-yı Pür-şecâ’at, kadîm dostları Gandalf-ı Revîc-dâde (yeniden hayâta dönmüş) ile irtibât kurarak, Sâruman-ı Hâin‘in hıyânetine karşı Rohan Krallığı‘nı müdâfaa vazîfesini îfâ ettiler ve Helm-i Derin nâm mevkîde Uruk-Hai ordularına karşı şanlı bir zafer kazandılar.
Nihâyetü’l-emr, Frodo-yı Bî-mecâl, Halka’nın Cazibesi-i Fevkalâdesi altında, Cebel-i Hüküm‘ün ağzına eriştiğinde, vazîfesini îfâdan âciz kaldı. Lâkin, Gollum‘un ihtirâs-ı mutlakası netîcesinde zuhûr eden bir kaza ile, Halka-i Mel’un, nâr-ı müessir içinde imhâsına mazhar oldu.
Halka’nın zevâliyle, Sauron-ı Habîs‘in kudreti fevrî ve mutlak bir sûretle zâil oldu ve Orta-Dünya, zulmet-i dâimeden halâs bularak, sulh ü sükûna nâil ve Aragorn-ı Âdil, Kral-ı Mükerrem olarak taht-ı saltanata cülûs eyledi. Bu destân-ı azîm, sadâkat ve fedâkârlığın, en zayıf mevcûdâtın dahi omuzlayabileceği mes’ûliyet-i ulviyyenin ve şerrin nihâyetü’l-emr hayra mağlûb olacağının bir temessül-i ihtişam-âmîzidir.
Şimdi de bu metnin Osmanlıcasını mı versem acaba. Ne dersiniz?
Okuma kolaylığı olsun diye harekeleri ekledim çok fazla yabancı kelime var. Bu nedenle harekeler biraz kolaylık sağlar hem de kelime dağarcığınızı geliştirmiş olursunuz. Bu yazıda anlatmak istediğim şey sadece eski metinlere takılıp kalmayın. Kelimeleri olabildiğince çok fazla görmek size göz aşinalığı sağlayacaktır.
Şöyle bir çılgınlık daha yapalım ve bu metni video ile seslendirilmiş şekilde youtube’ye koyalım.