Merhabalar sevgili Osmanlıca okurları, bu yazıda sizlerle Tevfik Fikret'in Rücu isimli eserini paylaşacağız. Ardından günümüz Türkçesiyle ve sonrasında da eserin değerlendirme yazısını bulacaksınız. Artık yazıları daha da ayrıntılı ve okumaktan keyif alacağınız hale getirmeye çalışıyorum. Çok vaktimi alıyor ama çoğu kişi yorum yapmaya üşeniyor. Yazılara yorum yaparsanız bu daha fazlası için beni motive ediyor.
Tevfik Fikret'in "Rücû (Dönüş)" adlı şiiri, Osmanlı İmparatorluğu'nun çalkantılı dönemlerine damgasını vuran bir dönemin ürünüdür. Şair, bu eserinde toplumsal, siyasi ve kültürel değerleri etkileyici bir üslupla ele alırken, aynı zamanda umut dolu bir gelecek arayışını dile getirir. Şiir, birçok katmanı içinde barındırarak, zamanın ruhunu ve Tevfik Fikret'in duygusal derinliğini yansıtmaktadır.
Rücu (dönüş)
Hayır, hayır, sana râci’ değil bu tel’înât,
Bütün bu levm ü te’ellüm, bu ibtikâ-yi hayât
Hayât'i milleti ta'zib eden, muhakkar eden,
Çamurlıyan ne kadar levs varsa hep birden
Kucaklamış taşımış bir muhite aiddi;
O mel'ânet gecesinden uzaktayız şimdi.
Karıştı leyl-i musîbet leyâl-i nisyana,
Açıldı gözlerimiz bir sabâh-ı rahşâna.
Sen, ey muhît-i teceddüd, o leyl-imenhûsun
Seninle nisbeti yok; sen şereflisin, ulusun.
Ne sis yüzünde ne zûl; bilâkis, safâ vü vakaar,
Doğan güneş gibi sâfi bir infilâkın var.
Ufukların bütün enzarı sende, pür-hayret;
Bugün senin medeniyyet, müsâlemet, safvet.
Adâlet isteyen âvâz-ı-hak nümûnunla,
Bugün senin harekâtın veya sükûnunla,
Takarrür eyliyecektir huzûr-i istikbal;
Senin selâmet-i fikrin demek selâmet-i hâl!
Güzel düşün. İyi hisset, yanılma, aldanma.
Ne varsa doğrudadır, doğruluk şaşar sanma.
Koş ittihâda, teâliye, sa'ye, ikbâle;
Fakat unutma ki yol intizâm-ı meşvetle
Yakınlaşır, kısalır.. Doğru at adımlarını;
Düşün; bugünkü adımlar hazırlıyor yarını!
Ve siz, ey ordumuzun anlı şanlı efrâdı,
Siz ey güzel vatanın bergüzîde evlâdı,
Siz ey küşâde alınlar, güzîde vicdanlar,
Siz ey yürekli ve aslan yürekli insanlar!
İçimde şimdi ne hisler, nasıl temenniler,
Ne neş'eler coşuyor, bilseniz, ne vecd-âver
Terâneler coşuyor.. Bunların hâkir ü güzîn
Meâli şi'ri sünûhâtı, rûhu, lâfzı sizin;
Sizin ne varsa sizin; hepsi hepsi hepsi sizin!
Tevfik Fikret
Şiirin İncelenmesi:
Şiirin ilk bölümünde, şair, geçmişteki olumsuzluklara rağmen artık o mel'un geceden uzaklaşıldığını vurgular. Ardından, bir musibet gecesinin unutulup, gözlerin yeni bir sabahın aydınlığına açıldığı bir dönemin başlangıcına işaret eder. Bu noktada, şiirin temel teması olan "dönüş"ün izleri belirmeye başlar.
İkinci bölümde, şair, çevresindeki yenilikleri, uygarlığı ve safiyeti anlatarak, günümüzdeki medeniyetin ve temizliğin simgesi olan bir ortamın oluştuğunu ifade eder. Bu bölümde, birinci şahıstan bakıldığında şairin bu değişimdeki rolünü ve umut dolu bakış açısını gözlemleyebiliriz.
Üçüncü bölümde, şair, huzurun ve istikbalin ancak adalete dayalı bir düzenle mümkün olabileceğine vurgu yapar. Ayrıca, bu düzenin ancak doğru adımlarla yaklaşılabileceğini dile getirir. Bu kısımda, şairin toplumsal bir düzen arayışını ve bu düzenin temelini oluşturan doğruluk kavramını ön plana çıkardığını görüyoruz.
Son bölümde, şair, vatanına, ordusuna ve bu toprakların evlatlarına seslenerek onları övgüyle anar. Bu kısımda, Tevfik Fikret, vatanseverlik duygularını ve aslan yürekli insanların değerini vurgular. Şairin duygu yüklü ifadeleri, bu son bölümde kendi içinde zirveye ulaşır ve okuyucuya bir vatan sevgisi ve birlik duygusu aşılar.
Tevfik Fikret'in "Rücû" adlı bu şiiri, şairin duyarlılığı, umut dolu bakış açısı ve toplumsal meselelere olan derin ilgisiyle öne çıkan bir eserdir. Şiir, sadece döneminin değil, günümüzün de önemli temalarına dokunarak, düşündürücü ve etkileyici bir eser olma özelliği taşır.