Osmanlıca Metin – Koca Ragıp Paşa – Şöyledir Râgıb mücâzât-ı amel kim fi’l-mesel
Merhabalar sevgili Osmanlıca okurları. Bu yazıda sizlerle Koca Ragıp Paşa’nın bir eserini paylaşacağım. Osmanlıca el yazısını okumanız açısından sizlere faydalı olacağını düşünüyorum. Ayrıca aşağıda günümüz alfabesiyle çevirisini de bulabilirsiniz. Bu sayede yanlışlarınızı görüp düzeltebileceksiniz.
Şöyledir Râgıb mücâzât-ı amel kim fi’l-mesel
Sorsalar mağdûrunu gaddar kendin gösterir.
Ragıp işler şimdi öyle bir hale geldi ki, mesela bir gaddara yaptıklarının karşılığını sorsalar, gaddar kendisinin de o konuda mağdur olduğunu söyler.
Kendi aybından olur rûy-nümâ ayb-kesân,
Olsa âyîne şikeste, olur endâm şikest.
Kusurlu kimselerin kusurları kendi yaptıklarından anlaşılır. Ayna kırık olursa yansıması da kırık olur.
Kemâlinden değildir dâğ-ber-dil kimseye kimse
Medâr-ı hıkd u kîn gavgâ-yı dînâr ü dirhemdir hep
Kimsenin kimseye olgunluğundan dolayı yüreğinin kızgın olmaz. Kin ve düşmanlık sebebi hep para-pul kavgasıdır.
Olayım kayddan âzâde diyen kayda düşer
Deliden uslu haber nâle-i zencîr verir
Olan hem-vâr-ı tıynet ıztırâb etmez havâdisden
Ki hâmûn eylemez pâ-mâlî-i seyl-âbdan feryâd
Pest-fıtratlara zînet ile rif‘at gelmez
Olsa her tarz ile kalîçe münakkaş basılır
Giryedir mâye-i teskîn-i gubâr-ı hâtır
Gerd çıksa feleğe nâzil olur reş basılır.
Miyân-ı güft ü gûda bed-meniş îhâm eder kubhun
Şecâat arz ederken merd-i kıbtî sirkatin söyler
Derd ü gamdan ıztırâb etmez hevâvî-meşrebân
Keştîye bâr-ı girân bâ‘is-i temkîn olur.
Mâye-i feyz verir revnâkı zînet vermez
Zîver-i cevher ile rûşen olur mu kandîl
Bir giden bir dahî gelmez ne aceb hikmettir
Âlem-i rahata benzer gibi iklîm-i adem (adem=yokluk)
Feyz-i Hakdır eserin bâ‘isi esbâb degil
Dest-i cinnîde nigîn mühr-i Süleymân olmaz
Kelâl verdi temâşâ-yı hüsnü zühhâda
Aceb mi kec-nazârâna getürse hâb kitâb
Sanma kim dâire-i şeyhî kerâmetle döner,
Ehl-i cûd eylediği feyz u semâhatle döner.
İmtiyâz-ı sâbit ü seyyârı müşkildir hayâl
Zan eder sükkân-ı keştî sâhil-i deryâ yürür.
Eylemez îrâs-ı hüsn ârâyişi bed-tıynetin
Zînet olmaz mâra endâmındaki nakş u nigâr.
Sâf-tıynet sâf-dillerden mükedderdir yine
Hâtır-ı âyînede âb u hevâdandır gubâr.
Matlabın züll ile mahlûka müdârâ vermez
Veren Allah’dır ey dil bey ve paşa vermez.
Koca Ragıp Paşa (twitter.com/idrismahfi ‘e teşekkürler)
Konu ile alakalı olarak: Nazire ERBAY’ın Koca Ragıp Paşa’nın Gazellerinde İnsan ve Toplum İlişkisine Dair Hikemi Söyleyişler isimli makalesini aşağıdan okuyabilirsiniz. (Yrd. Doç. Dr., Atatürk Üniversitesi)
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/149853 132.sayfadan başlıyor.
