Sevgili meslektaşlarım. Biliyorsunuz yeni öğretmenlik atam sisteminin içinden geçtiler ve artık AGS ÖABT şeklinde yeni bir sistem geldi. Öncesinde siteye bir çok öabt edebiyat sorusu/sınavı eklemiştim. Bu yeni sistemde hangi konuların yer alacağını bir yol haritası ile sizlere yardımcı olmak için listelemek ve ayrıntılanırmak istedim. Bu yazıyı bir çalışma yol haritası olarak değerlendirebilirsiniz. Konuları tarihlere ve takvimlere bölerek tekrar/çalışma programı yapabilirsiniz. Ya da denemelerde eksik olan yanlış olan soruları bu yol haritasında işaretleyip ona göre konuyu gözden geçirmek için kullanabilirsiniz.

A. Yeni Türk Dili (Modern Türk Dili / Çağdaş dilbilim)

• Dilbilim temel kavramları: dil, dilbilim dalları, dilsel yöntem.
• Sesbilim (fonetik/fonoloji): seslerin sınıflandırılması, ünlü/ünsüz özellikleri, vurgu, tonlama.
• Biçimbilim (morfoloji): ekler, kök/morfem, çekim ve yapım ekleri, sözcük türetme.
• Sözdizim (sentaks): cümle ögeleri, cümle türleri, geçişli/geçişsiz fiiller, cümle kurma ve bağlaçlar.
• Anlambilim (semantik): sözcükte / cümlede anlam, çokanlamlılık, anlam ilişkileri (eşanlamlı, zıt, bağlam ilişkileri).
• Tarihî dil bilgisi / Türkçenin tarihî gelişimi (ses yasaları, büyük ünlü uyumu, tarihî değişmeler).
• Yazım ve noktalama kuralları, resmî dil kullanımı.
• Uygulama soruları: cümle çözümlemeleri, hata bulma, paragrafta anlam ilişkileri.

B. Eski Türk Dili (Tarihî Türk Dilleri)

• Orhun Yazıtları ve dil özellikleri (Orhun Türkçesi).
• Uygur, Karahanlı, Harezm, Çağatay dillerinin temel özellikleri.
• Eski metinleri okuma, metin tarihçesi, metin çözümleme (özellikle kısa metin parçaları üzerinden anlam çıkarma).
• Eski Türkçeden günümüz Türkçesine geçişteki değişimler (ses, yapı, kelime dağarcığı).

C. Eski Türk Edebiyatı (Divan Edebiyatı ve Öncesi)

• Divan edebiyatı: nazım şekilleri (gazel, kaside, mesnevi, rubai vb.), aruz ölçüsü ve kalıpları, redif-kafiye, matla-mahfil terimleri.
• Divan şairleri: Fuzûlî, Bâkî, Nedîm, Nâbî vb. başlıca eser ve üslup özellikleri.
• Söz sanatları (teşbih, istiare, mecaz-ı mürsel vb.) ve divan dilinin özellikleri.
• Halk/şair türleri ile karşılaştırmalı sorular (divan vs halk)

D. Yeni Türk Edebiyatı (19. yy – Günümüz)

• Tanzimat dönemi: başlıca yazarlar/eserler, edebi amaç ve yenilikler.
• Servet-i Fünun ve Fecr-i Âti: anlayış, şiirde ve romanda üslup özellikleri.
• Milli Edebiyat hareketi: temsilciler, temalar, dil anlayışı.
• Cumhuriyet dönemi edebiyatı: toplumcu gerçekçilik, bireysel-öznel akımlar, önemli şair ve yazarlar (ör.: Nazım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Veli, Necip Fazıl vb.).
• 1950 sonrası / modern ve postmodern eğilimler: yeni şiir, deneme, roman türleri, anlatım teknikleri.
• Önemli eserlerin konusu, teması, anlatım özellikleri, karakter analizi.

E. Türk Halk Edebiyatı ve Sözlü Kültür

• Türler: destan, halk hikâyesi, manzume, türkü, âşık edebiyatı formları.
• Aşık geleneği (âşık türküleri, koşma, semai, varsağı vb.).
• Anonim halk edebiyatı ürünlerinin özellikleri; halk kültürünün motifleri ve işlevleri.
• Sözlü anlatı teknikleri ve metin karşılaştırmaları.

F. Edebiyat Bilgisi ve Kuramları (Edebiyat Tarihi-Teorisi)

• Edebiyat kuramları ve eleştiri yaklaşımları: biçimcilik, yapıbozum, Marksist eleştiri, feminist eleştiri, postkolonyal yaklaşımlar etc.
• Şair/ yazar analiz teknikleri, motif-tema-tanımlama, türler arası ilişkiler.
• Edebiyat söyleminde ideoloji, dil ve toplum ilişkileri.

G. Metin İnceleme / Anlama-Anlatma

• Metin çözümleme teknikleri: anlatıcı- bakış açısı, tema, motif, kişiler, olay örgüsü.
• Anlatım teknikleri: betimleme, tasvir, ironi, sarkazm, retorik.
• Kompozisyon (kompozisyon bilgisi ile ilgili kısa uygulamalar), yazılı anlatım kuralları ve teknikleri.
• Eleştirel okuma ve metinlerarası ilişkiler.

H. Ölçme-Değerlendirme / Öğretim Alan Bilgileri (Alan Eğitimi Testi kısmı)

• Öğretim yöntem ve teknikleri (anlatım, tartışma, proje, drama vb.).
• Türkçe–Edebiyat ders programı, kazanımlar, yıllık plan, ders planı hazırlama, etkinlik örnekleri.
• Ölçme ve değerlendirme: sınav türleri, rubrik kullanımı, performans değerlendirme, madde yazımı ilkeleri.
• Sınıf yönetimi, rehberlik, ders materyali geliştirme, teknolojinin kullanımı (e-öğrenme vb.)

I. Sözcük Bilgisi, Terimler, Söz Sanatları, Nazım-Prosodi

• Edebî terimler sözlüğü (necât, simge, alegori, motif vb.).
• Nazım şekilleri, hece ölçüsü, aruz kalıpları, serbest nazım; ölçülerin tespiti ve uygulamalı sorular.
• Sözcük türleri, sözcük bilgisi uygulamaları.

---

ÖABT için “çalışma öncelikleri” — hangi konulara ağırlık vermek gerekir.

1. Metin tahlili ve yorum — ÖABT’de sıkça metin parçasından yorumlama istenir; pratik yap.
2. Yeni Türk Edebiyatı + Eski Türk Edebiyatı — eser / yazar bilgisi, akımlar, tarihsel bağlam.
3. Dilbilim / Dilbilgisi — cümle çözümleme, morfoloji, yazım, noktalama.
4. Nazım bilgisi ve aruz-hece uygulamaları — örnek dizeler üzerinden ölçü belirleme.
5. Alan eğitimi (öğretim yöntemleri) — soru sayısı fazla olabilir; ölçme-değerlendirme, ders planı bilgisi.

Yeni sistemin en iyi yanı sözelciler için matematik ağırlığının azalmış olmasıdır. Onun dışında hiçbir güzelliği yok. KPSS sınavında aldığımız puanla eskiden öğretmenlerin başka memurluklara girme şansı da ellerinden alınmış oldu. Yerine AGS geldi. AGS ile ilgili sorular ve ders notları da paylaşacağım bu sitede.