Urartular hakkında bilgiler
Anadolu’daki eski devletlerden. Doğu Anadolu’nun güney kısmında Van Gölü çevresinde yaşarlardı. Ari ırkına mensuptular. Bölgeye nereden geldikleri tespit edilememiştir. Urartulardan ilk defa M.Ö. 13. yüzyıla ait Asurca kaynaklarda bahsedilir, ilişkileri en fazla Asur-lularla olmuştur. Önceleri küçük krallıklar halindeydiler. M.Ö. 10. yüzyılda, Tuşba (Van) merkez olmak üzere birlik haline geldiler. M.Ö. 9. yüzyılda gelişip sınırlarını genişlettiler. Sınırları, doğuda Hazar Denizinden batıda Malatya’ya kadar, kuzeyde Gökçe Gölü, Erzurum ve Erzincan’dan, güneyde Musul ve Haleb’e kadar uzanıyordu. Asurluların Akdeniz ile bağlantısını kestiler. Bölgenin en kuvvetli devleti haline geldiler. M.Ö. 8. yüzyılda önce Kimmerlerin sonra da iskitlerin saldırılarına uğradılar. Ülkenin dağlık kesimine çekildiler. Urartu toprakları iskitlerin işgaline uğradı. Asur Devletinin M.Ö. 612’de yıkılmasıyla Urartular, Medler’in taarruzlarına açık hale geldiler. Medler, Anadolu’yu işgale başlayınca, Urartu ülkesi tahribata uğradı. M.Ö. 7. yüzyılın sonunda Urartu Devleti yıkıldı. Urartu ülkesi Medlerin hakimiyetine geçti. Urartular, çok tanrılı dinlere inanırlardı. Çivi ve hiyeroglif yazısı kullanırlardı. Daha çok taş üzerine yazılan kitabeleri olup, seramik, madeni ve diğer dayanıklı maddeler üzerine yazılı olanlara da rastlandı. Urartu bölgesinde arkeolojik kazılar, 19. yüzyıldan beri yapılmaktadır. Alman, Rus, Amerikalı arkeologların başlattıkları kazıları Türk bilim adamları devam ettirmektedir. Türkiye’de Altıntepe, Adilcevaz ve Van bölgesinde Toprakkale ve Çavuştepe’de kazı ve araştırmalar yapılmaktadır.