Kabakçı Mustafa Kimdir? Kabakçı Mustafa İsyanı hakkında bilgiler
Osmanlı Sultanı Üçüncü Selim Hanın tahttan indirilerek yerine Dördüncü Mustafa Han’ın geçirilmesiyle sonuçlanan isyan. Kastamonulu olan Kabakçı Mustafa’nın Mayıs 1807’de, asilerin lideri seçilmesinden önceki hayatı bilinmemektedir.
Kabakçı Mustafa isyanının sebepleri çok çeşitlidir. On sekizinci yüzyılın başlannda Osmanlı Devleti içte ve dışta çeşitli düşmanlarla mücadele ediyordu. 1789 Fransız ihtilalinden sonra Avrupa’da meydana gelen olaylar Osmanlı ülkesini etkilemedi. Hatta Sultan Üçüncü Selim Han “Nizam-ı Cedid”adı ile askeri, idari, ticari ve siyasi bir dizi ıslahat teşebbüslerine girişerek devlete yeni bir canlılık getirdi. Bu durum Rusya, Fransa ve İngiltere’nin hoşuna gitmedi. 13 Aralık 1806’da çıkanlan Sırp isyanı, 1807’de Rusya’ya savaş ilanı ve İngiliz donanmasının İskenderiye’yi işgali, tamamen Osmanlı Devletinin bu gelişme programını önlemeye yönelikti. Nitekim bu faaliyetler, içeride de Selim Hanın kurduğu modern Nizam-ı Cedid ordusunu istemeyen yeniçeriler ile menfaatperestleri ve Osmanlı Devletinin yıkılmasını isteyen hainleri harekete geçirdi. Akka mağlubiyetini bir türlü unutamayan Fransızların İstanbul Sefiri Sebastiani’nin teşvik ve Selanikli Sadaret Kaymakamı Köse Musa’nın tahrikleriyle asiler ayaklanmaya hazır hale geldiler. Karadeniz Boğazı tabyalarındaki yeniçeriler ve yamaklar gizlice modern ve talimli yeni askerlere karşı kışkırtıldılar. Sadaret Kaymakamı Köse Musa’nın telkinleriyle, yamaklar. Haseki Halil Ağayı parçaladılar. Bu hareket ile isyan başlatıldı. Büyükdere Çayırında toplanan asiler, Kastamonulu Kabakçı Mustafa’yı lider seçtiler. İsyan genişledi. Beş yüz kadar asi İstanbul’a yürüdü. Asileri Levend Çiftliğindeki bir tabur nizami asker durdurmaya kafiyken, Köse Musa Nizam-ı Cedid askerinin harekatını durdurdu. Sultan Üçüncü Selim Han da, Müslüman kanı dökülmesini istemedi. Sultan Üçüncü Selim Hanın; “Bu işlere sebep, benim hilmimdir (yumuşak huylu olmamdır)!” demesi üzerine, Köse Musa asileri yatıştıracağını ifade ederek Nizam-ı Cedid askerlerinin kaldınldığı hakkındaki fermanı çıkarttı. Kararın hemen ardından Köse Musa harekete geçti. Çardak ve Unkapanı İskelesine gelen asiler, yeniçeriler ile birleşip, Nizam-ı Cedid taraftan devlet adamlannı katlettiler. Daha sonra Padişahı da istemiyoruz diye bağıran asiler, 29 Mayıs 1807’de Sultan Üçüncü Selim Hanı tahttan indirip, yerine Sultan Dördüncü Mustafa Hanı geçirdiler. Bütün ilerlemeler durduruldu. Kabakçı Mustafa Turnacıbaşılık payesiyle Boğaz’a tayin edildi. Hükümet işlerinde yetki sahibi oldu. Fakat bu çok kısa bir zaman sürdü. Temmuz 1808’de Boğazdaki evinde öldürüldü.
