Abbas Hilmi kimdir
Abbas Hilmi
Osmanlı Devleti tarafından Mısır’a gönderilen son hidiv. 14 Temmuz 1874 (H. 1291) senesinde İskenderiye’de doğdu. Babası Hidiv Tevfik Pasa’dır. Abbas Hilmi Paşa hayatının büyük bir kısmını İstanbul’da geçirdi. Hidivliği 1892’den 1914 yılına kadar sürdü, İngilizlerle işbirliği yapmadığı için hi-divlikten düşürüldü; fakat Türkiye Cumhuriyeti Abbas Hilmi Paşanın hidivliğini 1923 Lozan Antlaşmasına kadar tanıdı.
ilk Mısır Hidivi olan dedesi İsmail Paşa, II. Abdülhamid tarafından azledilip yerine babası Tevfik Paşa getirildiğinde Abbas Hilmi, dört yaşındaydı, ilk öğrenimini Mısır’da yaptı. Sonra İsviçre’de, daha sonra küçük kardeşiyle birlikte Viyana’daki Theresianum lisesinde okudu. Henüz talebe bulunduğu sırada, 1892 yılının Ocak ayında babası ölünce eğitimini yarıda bırakarak Mısır’a döndü ve Kahi-re’de merasimle Hidiv ilan edildi. Babıali, bir süre sonra Hidivlik sınırında değişiklik yaparak Akabe Limanıyla bu körfezin ağzında bulunan Tiran Adası’nın yönetimini Hicaz’a devretmek isteyince İngiltere, çıkarlarına ters düşen bu kararı tanımadı. Babıali de, anlaşmazlığın çözümlenmesini, kararından dönmekte buldu.
Abbas Hilmi Paşa, İngiliz idaresinde olmamak şartiyle Hidivliğini sürdürmek ve Arap Bir-liği’ni kurmak istiyordu. Mısır’da ölçülü ve dengeli bir siyaset sürdüremeyen Abbas Hilmi Paşanın, hem Mısır’da hem de diğer dış ülkelerde muhalifleri artmaya başladı. Neticede çeşitli suikastlere maruz kaldı. 1894’te suikast yapmak üzere olan bir İtalyan, iskenderiyye’de yakalandı. 1914’te ise, İstanbul’da uğradığı bir suikastte yaralandı. Bundan sonra da Birinci Dünya Savaşı çıkması sebebiyle bir daha Mısır’a dönemedi. İstanbul’da ve Avrupa’da yaşadı. 1923 senesinden sonra hayatını İstanbul ve Viyana’da geçiren Abbas Hilmi Paşa, Mısır’ın bağımsızlığa kavuşmasından ve Hüseyin Kamil’in yerine Fuad’ın kral olarak getirilmesiyle 1922’de hidivlik haklarını tamamen kaybetti ve malları müsadere edildi. Kendisi de, ömrünün son günlerini geçirdiği İsviçre’nin Cenevre şehrinde 1944 senesinde öldü.
